Wartawan: Memandangkan kita masih berada pada awal
2014, boleh Tan Sri menyatakan harapan kerajaan terhadap kakitangan awam pada
tahun ini?
Ali Hamsa: Perdana
Menteri, Datuk Seri Mohd Najib Razak, dalam perhimpunan bulanan pertama dengan
warga Jabatan Perdana Menteri pada 6 Januari lalu, memaklumkan mengenai keadaan
ekonomi dunia pada masa ini memberikan kelebihan kepada negara yang melakukan
transformasi. Transformasi yang dimaksudkan adalah bersifat struktural, iaitu
kepada dasar negara dan sistem penyampaian perkhidmatan awam yang berupaya
meningkatkan daya saing negara.
Hanya dengan cara inilah negara kita akan berupaya mencapai
kadar pertumbuhan ekonomi mampan. Perdana Menteri sudah
menggariskan perubahan struktur itu di dalam Dasar Transformasi Negara.
Penjawat awam berperanan mendukung dan melaksanakan Dasar Transformasi Negara
supaya Malaysia menjadi negara maju
berpendapatan tinggi menjelang 2020. Perdana Menteri pernah menyebut bahawa penjawat awam adalah
tunjang kepada pembangunan negara.
Oleh demikian, hasrat kerajaan supaya Malaysia
menjadi sebuah negara maju berpendapatan tinggi hanya dapat direalisasikan
sekiranya program transformasi membabitkan sektor perkhidmatan awam. Apabila
transformasi yang dilakukan berjaya meningkatkan daya saing negara, menjanakan
kadar pertumbuhan ekonomi positif, Kerajaan dapat mempertimbangkan insentif dan
kemudahan lain untuk kebajikan penjawat awam. Usaha transformasi kerajaan telah
menampakkan kejayaan apabila di pentas global, Malaysia kini di kedudukan keenam daripada 189 negara ekonomi dunia di
dalam Laporan Bank Dunia 2014. Ini adalah pencapaian begitu baik, yang harus
dibanggakan kerana selepas sekian lama berusaha memecah tembok kelompok 10
teratas di dalam penarafan berkenaan.
Walaupun berbangga dengan pencapaian ini, tidaklah bermakna
perkhidmatan awam boleh berhenti setakat itu saja. Kejayaan ini tidak bermakna
kita sudah mencapai misi kita. Banyak lagi yang perlu dilakukan bagi
melonjakkan Malaysia di dalam liga negara maju.
Penarafan dunia pada tahun lalu, seperti Indeks Inovasi
Global (GII) di mana Malaysia berada pada kedudukan ke-32, Laporan
Kedayasaingan Global (GCR) oleh Forum Ekonomi Dunia (WEF) di mana Malaysia
berada di tempat ke-25 dan Buku Tahunan Kedayasaingan Global (WCY) oleh
Institut Pembangunan Pengurusan (IMD) yang meletakkan negara di tangga ke-15,
adalah antara pengukuran daya saing antarabangsa yang mesti ditingkatkan
pencapaiannya.
Dalam kesungguhan
mengejar prestasi tinggi bagi penarafan antarabangsa, seharusnya juga perhatian
diberikan bagi memperkasakan sistem tadbir urus dan integriti perkhidmatan
awam. Dalam hubungan ini, pencapaian
negara di dalam Indeks Rasuah Global (GCI) menunjukkan peningkatan daripada
skor 4.9 pada 2012 kepada 5.0 pada 2013. Berdasarkan perkembangan positif itu, usaha memerangi
rasuah perlu ditingkatkan supaya dapat menghapuskan persepsi negatif yang boleh
mencalarkan imej negara dan perkhidmatan awam.
Perkara yang sering mencemar nama baik perkhidmatan awam
adalah teguran audit dan laporan ketidakpatuhan yang dibangkitkan dalam Laporan
Ketua Audit Negara. Kerajaan memandang serius kepada perkara ini dan
mengarahkan jawatankuasa yang dipengerusikan oleh Ketua Setiausaha Negara dan
dianggotai oleh pegawai kanan kerajaan seperti Ketua Pengarah Perkhidmatan
Awam, Ketua Setiausaha Perbendaharaan, Ketua Audit Negara, Pesuruhjaya
Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia (SPRM) dan pegawai kanan lain untuk
mengambil tindakan susulan ke atas pegawai yang didapati terbabit.
Jawatankuasa siasatan yang ditubuhkan pada peringkat
kementerian serta SPRM sudah menjalankan siasatan dan tindakan tatatertib serta
pendakwaan akan diambil terhadap mereka yang melakukan penyelewengan, menyalah
guna kuasa dan salah laku. Semua ketua jabatan sudah diminta meneliti semula
peraturan, prosedur dan proses kerja sedia ada. Selain itu, tindakan pemantauan
hendaklah dilaksanakan secara berkala bagi memastikan pelaksanaan projek
mengikut jadual dan kelemahan serta kesilapan dapat dikesan lebih awal.
Institut Tadbiran
Awam Negara (INTAN) akan melaksanakan latihan komprehensif melalui kursus Sijil
Pengurusan Projek Awam mulai tahun ini. Langkah ini bertujuan menangani isu
berkaitan pengurusan projek yang dibangkitkan dalam Laporan Audit. Saya
berharap seluruh warga penjawat awam
mengambil iktibar daripada perkara ini dan sama-sama memikul tanggungjawab
memastikan perkhidmatan awam ditadbir dengan penuh integriti serta sentiasa
mematuhi peraturan kewangan.
Dalam menyahut seruan
Perdana Menteri supaya kementerian, jabatan dan agensi Perajaan melakukan
transformasi bagi mempertingkatkan sistem penyampaian perkhidmatan, Jabatan
Perkhidmatan Awam (JPA) dan Kementerian Kewangan sudah pun melaksanakan program
transformasi masing-masing.
Transformasi JPA dilaksanakan melalui Kerangka Kerja
Transformasi JPA (KTJPA) yang bermatlamatkan untuk mewujudkan perkhidmatan awam
berprestasi tinggi, berintegriti, dinamik dan berjiwa rakyat. Penstrukturan
semula organisasi di JPA berdasarkan pengoptimuman perjawatan berjaya
menjimatkan kos emolumen sebanyak RM15.6 juta melalui pengurangan 577 jawatan.
Untuk mengukuhkan lagi kewangan dan ekonomi negara, kerajaan turut berusaha
memastikan Program Transformasi Perbendaharaan (TTP) di bawah Kementerian
Kewangan dipergiatkan dengan lebih pantas. Transformasi Kementerian
Kewangan membabitkan penubuhan bahagian
baharu, penjenamaan semula bahagian/unit berdasarkan fungsi utama, serta
pemantapan bahagian sedia ada melalui pendekatan lebih strategik dan inovatif.
Harapan dan cabaran terhadap perkhidmatan awam begitu getir dan mencabar.
Perdana Menteri juga menyatakan sekiranya kedudukan ekonomi
bertambah kukuh, hasil negara makin meningkat, pelbagai insentif dan kemudahan
untuk penjawat awam boleh dipertimbangkan dari semasa ke semasa. Oleh itu,
adalah diingatkan bahawa berdepan dengan kehendak pelanggan yang semakin
meningkat dan mencabar pada hari ini, memerlukan penjawat awam yang boleh
‘berfikir’ atau the thinking public service. Justeru, penjawat awam harus
bertekad mulai saat ini untuk melaksanakan transformasi kerajaan.
S: Apa mungkin peranan yang diharapkan
daripada kakitangan serta Kesatuan Pekerja-Pekerja di Dalam Perkhidmatan Awam
(CUEPACS)?
J: Sememangnya
CUEPACS memainkan peranan penting dalam menyelami hasrat serta mendapatkan
maklum balas penjawat awam untuk disampaikan kepada pihak kerajaan. Kerajaan
sememangnya mengalu-alukan sebarang maklum balas dan cadangan yang membina bagi
tujuan penambahbaikan sektor awam di mana rakyat secara umum juga akan mendapat
faedah hasil daripada sistem penyampaian perkhidmatan yang baik.
Saya menggesa ahli dan kepemimpinan CUEPACS untuk turut
menyalurkan cadangan bernas kepada kerajaan bagi kebaikan sektor perkhidmatan
awam. Sebagai penjawat awam, sama ada tergolong
dalam peringkat pengurusan mahupun kumpulan pelaksana, kedua-duanya bersama-sama mengemudi bahtera yang melayari
arus penyampaian perkhidmatan awam.
Sekiranya terdapat
kepincangan dalam rantaian hubungan
antara kedua-dua pihak, sudah pastinya sistem penyampaian perkhidmatan
awam tidak mampu memberikan manfaat kepada rakyat seperti yang dihasratkan oleh
pemimpin negara. Amalan musyawarah di antara pelbagai pihak bertujuan
mendapatkan persetujuan bersama sebelum sesuatu keputusan diambil, seharusnya
menjadi amalan berterusan.
Musyawarah antara
kumpulan pengurusan dan pekerja dapat dizahirkan menerusi Majlis Bersama
Jabatan (MBJ). Ketua jabatan seharusnya mengambil kesempatan MBJ untuk
mendekati kumpulan pekerja, yang melaksanakan dasar kerajaan dengan baik kepada
kumpulan sasaran. Ini juga peluang bagi pihak pekerja menyuarakan pandangan
kepada pihak pengurusan mengenai cabaran serta kekangan yang dihadapi terutama
yang melibatkan kebajikan pekerja. Pada Majlis Amanat Ketua Setiausaha Negara
2014 pada 20 Januari lalu, sebuah buku kecil bersaiz poket mengenai Merakyatkan
Perkhidmatan Awam dilancarkan. Ia diharapkan dapat memberikan kefahaman jelas
mengenai enam prinsip yang diperkenalkan di dalam konsep Merakyatkan
Perkhidmatan Awam. Saya juga berharap CUEPACS akan turut menyebarluaskan maklumat
di dalam buku itu kepada ahli kesatuan.
CUEPACS juga perlu memainkan peranan dengan berkesan dan
sekiranya terdapat masalah berhubung
dengan kebajikan penjawat awam, ia seharusnya dibawa untuk perbincangan dan
diselesaikan dengan bijaksana, bukan dengan kata-kata atau tindakan yang boleh
menimbulkan ketidakpuasan hati mana-mana pihak atau memberikan tanggapan salah
kepada rakyat umpama pepatah ‘menarik rambut dalam tepung, rambut tidak putus,
tepung tidak berselerak’. Ingatlah, setiap tindakan penjawat awam itu
mencerminkan imej kerajaan.
Sebagai penjawat awam, mereka seharusnya memahami aspirasi
kerajaan di mana sesetengah perkara tidak dapat dilaksanakan disebabkan cabaran
tertentu atau keutamaan kepada perkara lain. Penjawat awam tidak seharusnya
berputus asa malah bertekad untuk sama-sama berusaha meningkatkan penyampaian
perkhidmatan awam yang menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi negara di mana
mereka jugalah yang akan mendapat manfaatnya.
Saya juga ingin menyeru supaya CUEPACS berupaya mengikuti arus
perdana transformasi dan menjadi organisasi yang dapat memenuhi keperluan asas
ahlinya menerusi penyediaan perkhidmatan tertentu. Sebagai contoh, penyediaan
TASKA, skim insurans, medan selera dan sebagainya yang dipunyai oleh CUEPACS.
Perkhidmatan ini berupaya mengurangkan kos sara hidup ahli CUEPACS menerusi
pemberian diskaun di samping dapat menjanakan pendapatan untuk ahli kesatuan
berkenaan. Dengan demikian, CUEPACS akan berupaya menjadi sebuah kesatuan
‘self-sufficient’ atau memiliki keupayaan kewangan kukuh tanpa perlu
mengharapkan bantuan daripada Kerajaan.
S: Apakah menurut pandangan Tan Sri kekangan
ekonomi yang dihadapi sekarang turut memberi impak kepada kakitangan awam?
J: Kita mengetahui
bahawa defisit negara yang tinggi bukan saja indikator ekonomi tidak sihat,
malah boleh menjejaskan keupayaan negara mendepani krisis ekonomi jika ia
berlaku. Dengan tempoh yang semakin singkat untuk mencapai status negara maju
serta dengan situasi ekonomi global yang di luar jangkaan, kerajaan perlu menguruskan ekonomi negara secara berhemat
seperti merasionalisasi subsidi serta mengurangkan perbelanjaan mengurus
yang lebih tinggi daripada perbelanjaan
pembangunan. Segala usaha transformasi kerajaan, demi kesejahteraan rakyat
dalam jangka masa panjang, akan mengambil kira pandangan dan kepentingan
rakyat termasuk kepada penjawat awam.
Rasionalisasi subsidi secara berperingkat, serta langkah
perbelanjaan berhemat yang tidak merangkumi kumpulan pelaksana, mencerminkan komitmen
kerajaan ke arah ini. Sebenarnya, walaupun rasionalisasi subsidi sedikit
sebanyak akan meningkatkan kos sara hidup, ia tidaklah sampai kepada
peningkatan mendadak harga barangan. Namun, terdapat segelintir pihak tidak
bertanggungjawab cuba menangguk di air keruh. Mereka mengambil kesempatan
daripada rasionalisasi subsidi untuk mengaut keuntungan daripada rakyat dengan
menaikkan harga barangan sewenang-wenangnya.
Ini ditambah pula dengan tohmahan serta tuduhan palsu yang
dilemparkan terhadap kerajaan yang didakwanya bertanggungjawab ke atas semua
ini. Saya meminta penjawat awam memainkan peranan memperjelaskan dasar dan
usaha kerajaan untuk menghuraikan keadaan sebenar.
S: Apakah dalam keadaan ekonomi sekarang,
pengisian jawatan kosong dalam perkhidmatan awam dibekukan?
J: Sehingga kini
kerajaan tidak ada perancangan untuk membekukan pengisian perjawatan dalam
sektor awam. Walaupun kerajaan sedang melaksanakan langkah penjimatan dalam
keadaan ekonomi tidak menentu, namun kekosongan jawatan akan terus diisi
sebagai langkah strategik dalam pelan penggantian penjawat awam. Pelan
penggantian ini amat penting bagi memastikan jentera perkhidmatan awam dapat
terus menyampaikan perkhidmatan terbaik kepada rakyat.
S: Berikutan permintaan daripada CUEPACS, gred
bagi kira-kira 81 jawatan skim perkhidmatan sudahpun disemak semula. Bagaimana
pula dengan semakan bagi lebih 100 lagi skim perkhidmatan jawatan lain?
J: Bagi memastikan
perkhidmatan awam mempunyai modal insan kompeten dan berdaya saing, seiring
dengan keperluan untuk merealisasikan wawasan negara, kajian skim perkhidmatan
perlu dilaksanakan secara berterusan. Oleh itu bagi skim perkhidmatan lain yang
tidak terbabit dalam kajian pada 2013, kajian akan dilaksanakan secara
berperingkat mulai tahun ini. Sebanyak 100 skim perkhidmatan dikenal pasti
untuk dikaji mulai awal 2014. Penambahbaikan bagi 81 skim membabitkan 613,782
kakitangan tahun lalu antaranya perkeranian dan penguatkuasa. Penelitian 100
skim perkhidmatan membabitkan beberapa perkara yang terkandung di dalam skim
perkhidmatan antaranya syarat kemasukan ke dalam perkhidmatan, tangga gaji
serta faedah.
S: Apakah keadaan ekonomi yang dihadapi
sekarang akan menjejaskan semakan gred. Apakah akan ada unjuran berbeza
sekiranya kekangan ekonomi berterusan?
J: Pada
kebiasaannya, jika ada cadangan penggubalan atau penambahbaikan skim
perkhidmatan, ia mempunyai implikasi terhadap struktur organisasi dan
perjawatan serta membabitkan peruntukan kewangan tambahan. Ia juga perlu
dirundingi bersama-sama ketua perkhidmatan/ketua jabatan dan persatuan/kesatuan
terbabit. Rundingan juga akan dibuat dengan Kementerian Kewangan berhubung
dengan implikasi kewangan yang terbabit. Justeru sebarang cadangan penggubalan/
penambahbaikan skim perkhidmatan akan mengambil kira implikasi ini serta
relativiti antara kelompok perkhidmatan dan pelaksanaannya tertakluk kepada
kelulusan kerajaan. - Berita Harian Ahad, 23 Februari 2014
